Papp, Gnändiger, Baczyński - galicyjscy urzędnicy w Leżajsku i Kuryłówce

Przeszukując księgi kościelne wielokrotnie natknęłam się na nazwiska Papp, Gnändiger, Baczyński, Wierzbicki. Nazwiska te pojawiają się w Kuryłówce, Leżajsku i Lwowie. Zwróciły moją uwagę, bowiem są to unikatowe nazwiska na naszym terenie. Nazwisk niemiecko brzmiących jest na naszym terenie sporo, ale to są przede wszystkim osadnicy, którzy przyjechali w ramach kolonizacji józefińskiej dużo wcześniej. Natomiast nazwiska Papp, Gnändiger, Baczyński pojawiły się pod koniec XIX wieku z chwilą powstania poczty i telegrafu w Leżajsku.

Skąd się znaleźli w Leżajsku? W Kuryłówce? Co łączy osoby o tych nazwiskach?

Za czasów Monarchii Austro-Węgierskiej nastąpił zmasowany napływ ludności mieszczańskiej, inteligencji, kadry kierowniczej i wojskowej. Delegowano ludzi z Austrii, Węgier. Przyjeżdżali również rzemieślnicy.

Jan Danielski urodzony w Krakowie w 1884 roku, z zamiłowania genealog, nauczyciel biologii w jednym z rzeszowskich gimnazjów (w latach 1918–39 i 1945–49) zestawił kartotekę wybitnych rzeszowskich rodów mieszczańskich oraz szlacheckich, zwaną Biogramy Rzeszowian. Kartoteka ta powstała w latach 20. na podstawie zapisów w aktach parafialnych, napisów na nagrobkach i adnotacji w prasie. Obecnie znajduje się w Dziale Historycznym Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Zestaw ten stanowi niezwykle ważne źródło informacji o rzeszowskich rodach, które korzenie swoje wywodzą z bezpośrednio lub pośrednio z Węgier. Jest sprawą oczywistą, że nie wszystkie rodziny pochodzenia węgierskiego mieszkające w Rzeszowie znalazły się w Kartotece. [1].

W Kartotece Danielskiego figuruje Jan Papp, urodził się w komitacie Bihar, w miejscowości Mosupulurt na Węgrzech. Był szeregowcem 14 Pułku Huzarów w Rzeszowie, zmarł w 1864 roku, w wieku 23 lat. 

Papp: W języku węgierskim „pap” znaczy ksiądz. 

Ireneusz Papp de Köverszliget przybył do Galicji po 1848 roku. Zmarł w 1885 roku w Komańczy. 

Edward Papp (1848–1884) s. Jana i Julii Daszkiewicz był poczmistrzem w Leżajsku, ożenił się z Emilią Gnädinger (1853–1909) w Kuryłówce koło Leżajska. Emilia Gnädinger była córką Józefa i Marii Fruzińskiej. 
Byli oni kolonistami osadzonymi przez władze austrowęgierskie? 
Ojciec Edwarda - Jan Papp był żołnierzem w Rzeszowie przybyłym z Węgier. W tym czasie na terenie Rzeszowa mieściły się koszary kawalerii, w których stacjonowali węgierscy huzarzy. Na przełomie lat 60. i 70. XIX wieku sztab 12. 

Edward i Emila Pappowie mieli trójkę dzieci 
– Tytusa Romana (ur. 14 kwietnia 1876 w Leżajsku nr 451) skan> http://www.szukajwarchiwach.pl/59/1271/0/-/1/skan/full/JPKn0U4uDcOn43YJDQOHpQ
- Stefana Józefa (ur. 22 września 1878 w Leżajsku 451 - zm. 1929 w Warszawie) >> skan http://www.szukajwarchiwach.pl/59/1271/0/-/1/skan/full/Nc6Hu6pUxXKdRWHPcla-uw
- i Helenę Karolinę (ur. 6 lipca 1880 w Leżajsku 451). Poślubiła Adama Baczyńskiego. Ślub odbył się w Kuryłówce.

Stefan Papp (ur. 22 września 1878 w Leżajsku), zam. w Kuryłówce 84 par. Tarnawiec, w wieku 30 lat poślubił 24 września 1909 Janinę Annę Wierzbicką  c. Daniela i Marii Dziengelewskiej (ur. 3 lipca 1884 w Bolechowicach), zam. w Przemyślu. Ślub odbył się w Przemyślu. 

(Fot. P1170219, Księga Zapowiedzi T. III. 1899-1934, Tarnawiec)

Stefan Józef Papp był historykiem, profesorem w I Gimnazjum w Rzeszowie. 

Stefan Józef Papp z żoną Janiną Anną Wierzbicką mieli syna Zbigniewa, który także był profesorem gimnazjum.

W 1879 r dyrektor telegrafów ze Lwowa powiadomił władze miejskie Leżajska, że otworzy stację, jeżeli miasto da pomieszczenia.
Wydzierżawił je miastu na ten cel właściciel apteki Emil Denker(1842-1921), powstaniec styczniowy. Od 1899r miasto wydzierżawiło swój budynek dla poczty i telegrafu, umowę przedłużono po 10 latach na dalszy okres. Poczta konna istniała do końca panowania austriackiego. Pocztą kierował naczelnik, pomagali mu asystenci. W 1861 roku poczmistrzem została Maria Gnändiger, w roku 1872 Maria Kiszakiewicz, którą zastąpił w roku 1901 Józef Piórecki. Jak udało mi się ustalić, Maria Kiszakiewicz urodziła się w Lubaczowie, jej rodowe nazwisko Fruzińska. Gdy jej mąż Bazyli Kiszakiewicz zmarł w 1857 roku, poślubiła 22 stycznia 1860 roku Antoniego Luckschandla. Zmarła w 1898 roku i jest pochowana na Starym Cmentarzu w Leżajsku.
Na leżajskim Forum prowadzonym przez Genka Kwiecińskiego znalazłam informacje, że pocztmistrzem w Leżajsku od 1864 r. był Teodor Baczyński z Hłudna, a Jakub Baltarowicz z Mościsk (?) – właścicielem poczty w Leżajsku (nr domu 147), tylko nie wiem w jakich latach.
Wart wspomnieć, że od 1904 r naczelnikiem poczty leżajskiej został Antoni Milli, jego asystentami byli Stanisław Grodecki i Kazimierz Płachociński. Placówka otrzymała nr 28. W 1909r naczelnikiem poczty został Stanisław Szlaiber, oficjałem Leon Chomicki, asystentem Leon Rawski. W 1912r doszedł do tej placówki, jako asystent Grzegorz Podhorecki, a w 1914r na to stanowisko doszedł Jan Sołtys.

***

Siostra Emilii - Franciszka Gnädinger wyszła za mąż za Teodora Sas Baczyńskiego s. Jana i Marii Teichmann, dyrektora poczty ze Lwowa zam ul. Kurkowa 19.  (AGAD Lwów par NMP Snieżnej, sygn 1625, fot. 83).

Ich sześcioro dzieci urodziło się we Lwowie, a syn Adam urodził się 21 sierpnia 1871, w Chołojowie, Dobrotwór dek. Bełz. 

http://agadd.home.net.pl/metrykalia/301/sygn.%201750/pages/PL_1_301_1750_0006.htm

31 lipca 1898 w Kuryłówce par. Tarnawiec, Adam Baczyński poślubił Helena Karolina Papp.

Świadkowie: Antoni Lukszandel, Franciszek Dziurzyński, Kornel Kiszakiewicz
(Lib Cop Kuryłówka Fot. HPIM0550.jpg). 

*****
AGAD Par. Lwów - parafia św. Andrzeja (Bernardynów), dek. Lwów; Księga metrykalna urodzeń, ślubów i zgonów sygn. 782, rok 1882.

http://agadd.home.net.pl/metrykalia/301/sygn.%20782/pages/PL_1_301_782_0299.htm

Jadwiga Teresa c. Teodora Baczyńskiego i Franciszki Gnädinger ur 3 X 1882.

Źródło:

1. Skarby Podkarpackie 07_06 - Węgierskie ślady - Justyna Sokołowska
2. Antoni Milli