Moje I drzewo genealogiczne

Początki tworzenia drzewa genealogicznego nie były łatwe. Przeszukiwałam Internet na temat programów ułatwiających wprowadzanie danych. Sporą wiedzą na ten temat dzielił się Jacek Kubis na swojej Stronie Yaki’ego. Znałam obsługę MS Excela, więc wydawało mi się, że najłatwiej będzie, jeśli rozrysuję drzewo w takiej formie graficznej, jakie umożliwiają mi narzędzia tego programu.

Drzewo genealogiczne z okresu początków badań 

Prezentacja w Excelu może nie była imponująca, ale dość czytelna. Istotne były dane, a nie estetyka graficzna.

Informacje o moich przodkach były bardzo skąpe. Mama nie potrafiła mi powiedzieć, jak pisze się nazwisko rodowe mojej prababki. Fonetycznie brzmiało Mili, ale początkowo wpisywałam ze znakiem zapytania Müli, Mülli, Mieli, Milich. I takie nazwisko wpisywałam w wyszukiwarce internetowej. Dopiero, gdy zetknęłam się z zapisami w księgach kościelnych zweryfikowałam pisownię na Mili. Zresztą do dzisiaj nie jestem pewna czy nie jest to modyfikacja od Müller.

Moja wiedza kończyła się na dziadkach. Datę śmierci prababki Marianny odczytałam z tablicy nagrobnej cmentarza w Tarnawcu, gdzie jest pochowana. Nikt z rodziny nie wie, w którym miejscu pochowany jest jej mąż Feldman, jak się okazało dużo później, mój pradziadek miał na imię Józef. Zadawałam mamie pytanie, dlaczego nie wie, gdzie jest jego grób. Wiedziała, gdzie mniej więcej powinien się grób znajdować, ale jak mówiła, dawniej ludzie chowali do grobów ziemnych, dziadek, jak się okazało zmarł jeszcze w 1910 roku, a więc dużo wcześniej przed jej narodzinami i po prostu nie pamięta.

O rodzicach babci wiedziałam więcej, bo pamiętałam babcine opowieści. Ojciec Michał wyjechał za chlebem do Ameryki. Nie dorobił się tam majątku, jego kolega uległ wypadkowi  i dziadek przywiózł go powrotem do Kuryłówki. Babci mama Zofia Kapral zmarła w 1959 roku, ale kiedy się urodziła musiałam dojść sama.

Nie miałam też wiedzy o pradziadkach ze strony ojca. Sądziłam, że pochodzą z Kulikowa, gdzie urodził się mój tato. Gdy okazało się, że pochodzą z Miękisza Nowego, notabene nie miałam pojęcia gdzie to jest, poszukiwania zaczęłam od Internetu.

Z perspektywy czasu sama się dziwię, że miałam takie marne pojęcie o moich pradziadach. A kiedy pytałam kogoś o imiona, nazwiska, miejsce urodzenia swoich dziadków, dziwiłam się i zawstydzałam ich, że to wstyd, że nie znają takich podstawowych informacji o swoich bliskich. 

Linia matrylinearna

Większość cech dziedziczymy w genach zawartych w jądrze komórkowym  w połowie od matki (komórka jajowa) w połowie od ojca (plemnik). Jest jeszcze zestaw genów, niezależny od jądra, który dziedziczymy, niezależnie od płci wyłącznie po kądzieli - dostajemy go w spadku tylko po mamie i nigdy nie są dziedziczone po ojcu. Geny te zawarte są w matczynych mitochondriach (mtDNA). Jest to dziedziczenie mitochondrialne. Syn i córka dziedziczą mitochondrialne DNA matki, ale jedynie żeńska linia: babka- matka- córka, posiada identyczny mitochondrialny profil DNA. Syn dziedziczy mtDNA matki ale nie przekazuje go dalej swoim potomkom

Linia matrylinearna to linia przodków lub potomków wyłącznie kobiecych czyli matka, matka matki, babka macierzysta matki, itp., gdzie  mtDNA jest dziedziczone w linii żeńskiej. Matka odziedziczyła swoje mtDNA od swojej matki, tamta od swojej, itd, itp. W ten sposób mtDNA przedstawia nieprzerwaną linię mateczną dłuższą niż jakiekolwiek zachowane zapiski genealogiczne lub historyczne.

Jakie cechy dziedziczymy po matce?

Linia matrylinearna Anny Ordyczyńskiej z d. Stankiewicz

Pytanie pozostawiam na razie bez odpowiedzi. Chorób genetycznych nie odnotowałam wśród mojej żeńskiej linii. Z pewnością jakieś cechy charakteru, ale musiałabym się zastanowić, jakie.

Jak wyglądało życie naszych przodków bez radia, telewizji, telefonu, Internetu?

Dzisiaj, nie wyobrażamy sobie życia bez dostępu do radia, telewizji. Uzależnieni jesteśmy od Internetu. Coraz mniej czytamy książek.

A jak radzili sobie z wolnym czasem nasi przodkowie? Skąd czerpali wiedzę o wydarzeniach w świecie.

Właściwie to moje pokolenie mogłoby postawić na takie pytania różne odpowiedzi, w zależności od dekady swojego życia.

W dzieciństwie też nie mieliśmy dostępu do telewizji, tam, gdzie nie było kina, popularnością cieszyło się kino objazdowe. Pierwsze telewizory pojawiały się w świetlicach zakładowych. A kiedy sąsiad kupił sobie odbiornik TV, oczywiście czarno-biały, musiał się liczyć ze zwiększoną liczbą gości. Życie towarzyskie kwitło wtedy w domu, zwłaszcza w godzinach, kiedy nadawano dziennik telewizyjny, czy nieco później słynną czwartkową Kobrę. W niedzielę leciał „Koń który mówi”, „Doktor Kilder”, „Czarownice”. Bonanzę, czyli przystojnych chłopców z Panderosy mogliśmy obejrzeć już nieco później. 

Internet pojawił się całkiem niedawno, a już jesteśmy w stanie przyznać się do uzależnienia od tego cudu techniki.

Pokolenie mojej babci chętnie odwiedzało biblioteki, nie wszystkich było stać na własne książki. Mama mi mówiła, że we wsi było kilka kobiet, dla których nie nadążano sprowadzać do biblioteki kolejnych pozycji książek. W gazetach drukowano w odcinkach kolejne rozdziały książek, relacje z podróży po świecie. Ludzie śledzili losy bohaterów na łamach gazet. Mama często wspomina czasy, kiedy to wieczorami przychodziły baby do naszego domu i czytano odcinki książki 'Sprawa Gorgonowej'. To książka nt morderstwa popełnionego w noc grudniową 1931 roku na siedemnastoletniej Elżbiecie Zarembie, znana  jako "najsłynniejsze morderstwo II Rzeczpospolitej." Chyba nie było ani jednego mieszkańca ówczesnej Polski, który nie słyszał by o zbrodni Rity Gorgonowej.   
Towarzystwo Szkoły Ludowej prężnie działało w Polsce po uzyskaniu niepodległości. W ramach działalności szerzyło czytelnictwo dbając o nowe pozycje książek w bibliotece wiejskiej. 

Potańcówki w domu przy okazji prac domowych (takich jak np. skubanie pierza, kiszenie kapusty), zostały zastąpione prywatkami. Festyny i dancingi zostały wyparte przez dyskoteki. Urocze ogniska wyparły grille.
W 1954 roku mój dziadek Jan chciał uszczęśliwić swojego syna, który właśnie do Nysy przyjechał. Postanowił mu opchnąć radioodbiornik. Tato się zgodził, nie wiedząc ile będzie musiał za niego zapłacić. Zapłacił fortunę. Radio było zupełnie nieprzydatne, bo w Kuryłówce nie było jeszcze prądu. Kiedy wieś zelektryfikowano, okazało się, że każdy dostanie też radio, w ramach kosztów związanych z przyłączeniem prądu. Kołchoźnik od dziadka (tak nazywano baniak radiowy) był tematem wielu kłótni małżeńskichh. Mama przy każdej okazji wypominała swojemu mężowi jak to tatuś go uszczęśliwił, zdzierając z niego taką kasę. 

Pamiętam czasy, kiedy jako dziecko przebywałam u babci na wsi. Przy naszym płocie w pobliżu kościoła ludzie zaczęli się gromadzić po usłyszeniu odgłosów bębna,  zwiastującego ważne komunikaty. Nie było we wsi telefonów, władze gminne nie wysyłały pism urzedowych. Ważne wiadomości przekazywał bębniarz. 
Telegramów też już się nie wysyła. Pilną informację można wysłać e-mailem, SMS-em, a pogadać do woli i bez ograniczeń można za pomocą Skypa. Nawet tworząc videokonferencję.