W poszukiwaniu korzeni: Epidemia cholery w 1873 w Kuryłówce

Przeglądnęłam XIX wieczne Księgi Zgonów (Liber Mortuorum) parafii Tarnawiec, do której należą wsie: Brzyska Wola, Tarnawiec, Ożanna, Rzuchów i Kuryłówka. Były to księgi zarówno rzymsko-katolickie, jak i greko-katolickie. Nie miałam możliwości sprawdzenia zapisów wsi Jastrzębiec należącej również do parafii Tarnawiec.

Od ostatniego ćwierćwiecza XVIII w. wprowadzono do akt zgonów zapisy o przyczynie śmierci osoby zmarłej. W Księdze Zgonów zapisywano je w rubryce Morbus et qualitas mortis.

W Liber Mortuorum wsi Kuryłówka pojawiły się zapisy o ofiarach epidemii cholery.
Epidemia w 1855 roku pochłonęła 31 osób Epidemia cholery w 1855 w Kuryłówce.
W okresie od 1 sierpnia 1973 do 7 września 1873 roku we wsi zmarło 36 osób na cholerę oraz 3 osoby na tyfus i 1 osoba (Marianna Hausner c. Julianny) w wieku 1 1/2 na dezynterię.

Ponieważ zazwyczaj informacje o zmarłym były podawane przez rodzinę, a nie przez lekarza, czy inną kompetentną osobę, stąd ich wiarygodność może być wątpliwa. Cholera, tyfus czy dyzenteria mają podobny przebieg choroby. Jednakże dzięki tym zapisom można się zorientować, jaka była wówczas w społeczeństwie polskim znajomość chorób i interpretacja powodów zgonów.

W rodzinie Czaplów zam. pod nr 16 zmarło 2 osoby (52 letni ojciec i 11 letnia córka). W tym samym czasie zmarła ich 40 letnia sąsiadka spod nr 15, a kilka dni później jej 44 letni mąż, który zmarł na tyfus.

W rodzinie Feldmanów zmarło 2 dorosłe osoby mieszkające pod numerem 235, a po sąsiedzku (pod nr 236) zmarło też 2 osoby.

Zmarło małżeństwo spod nr 56. Zmarł ojciec i dwoje dzieci spod nr 127 oraz małżeństwo spod 128.

Pierwszą ofiarą śmiertelną był przybyły z Dzikowca (Wildenthal) Feldman Julian. Zmarł 1 sierpnia. Kolejne osoby zmarły po 5 dniach.

Wykaz zmarłych na cholerę we wsi Kuryłówka w okresie 1 VIII-5 IX 1873r

Lp	Data	Nazwisko i imię	Religia	nr domu	Wiek
	01-08-1873	Feldman Julian kowal z Dzikowca	rz-kat		36
	05-08-1873	Czapla Mikołaj	rz-kat	16	52
	08-08-1873	Drabik Jan mąż Marii Rup	rz-kat	236	37
	08-08-1873	Drabik Jan s. Jana i Marii Rup	rz-kat	236	3
	13-08-1873	Kycia Anna ż. Kazimierza	rz-kat	15	40
	29-08-1873	Kycia Kazimierz zmarł na tyfus	rz-kat	15	44
	13-08-1873	Czapla Anna c. Mikołaja i Katarzyny Szycz	rz-kat	16	11
	14-08-1873	Skiba Walenty mąż Zuzanny Podlackiej	rz-kat	72	28
	14-08-1873	Krasowska Rozalia żona Błażeja	rz-kat	56	37
	15-08-1873	Matusz Tomasz s. Bartłomieja i Agaty Skiba	rz-kat	36	8/12
	15-08-1873	Pyczko Jadwiga wdowa po Sebastianie	rz-kat	103	43
	15-08-1873	Leszniocha Tomasz wdowiec z Piskorowic	rz-kat	82	39
	17-08-1873	Krasowski Błażej	rz-kat	56	52
	22-08-1873	Zuzann Antoni s. Andrzeja i Magdaleny Tupaj	rz-kat		3
	25-08-1873	Chmiel Mikołaj murarz	gr-kat	245	63
	25-08-1873	Kuc Pantaleon s. Jerzego	gr-kat	127	26
	28-08-1873	Kordas Anna	gr-kat	112	56
	28-08-1873	Soszycha Ewa	gr-kat	204	66
	29-08-1873	Kuc Maria c. Jerzego	gr-kat	127	12
	29-08-1873	Kuc Jerzy	gr-kat	127	59
	29-08-1873	Dudko Parascewa	gr-kat	152	59
	29-08-1873	Bucior? Maria ż. Józefa (nazwisko nieczytelne)	gr-kat	140	29
	29-08-1873	Wrona Kazimierz wdowiec	rz-kat	46	82
	29-08-1873	Gagosz Katarzyna żona Marcina	rz-kat	220	55
	01-09-1873	Feldman Adam mąż Marianny Andres	rz-kat	235	32
	01-09-1873	Nowak Jakub mąż Zofii Płoszaj	rz-kat	128	55
	03-09-1873	Buczko? Anna ż. Jakuba (nazwisko nieczytelne)	gr-kat	245	56
	03-09-1873	Zawada Maria c. Jana	gr-kat	65	10
	03-09-1873	Magera Paulina c. Stefana	gr-kat	154	4
	03-09-1873	Socha Justyna c. Bazylego	gr-kat	203	2
	03-09-1873	Mokrzycki Joachim	gr-kat	242	5
	03-09-1873	Dziubek Anna z Cieplic	gr-kat	190	35
	03-09-1873	Nowak Zofia ż. Jakuba	rz-kat	128	47
	05-09-1873	Grossman Adam mąż Barbary Jose	rz-kat		41
	05-09-1873	Bębenek Antoni mąż Marianny Krzywonos	rz-kat	265	43
	05-09-1873	Dittrich Leonard mąż Karoliny Kahl sutor	rz-kat	167	33
	05-09-1873	Święcicki Michał mąż Kseni Ziomek	rz-kat	277	42
	07-09-1873	Kiełboń Stefan s. Andrzeja i Katarzyny Kruk zmarł na tyfus	rz-kat	186	14
	30-09-1873	Zubik Aleksander zmarł na tyfus	gr-kat		13