W poszukiwaniu korzeni: 2023

W niedzielę, 7 maja 2023 odbyły się w Kuryłówce obchody związane 78. rocznicą Bitwy pod Kuryłówką, która miała miejsce 6 maja 1945 roku. Była to największa zwycięska bitwa oddziałów partyzanckich z Sowietami.

Po mszy św. w Kościele pw św. Józefa nastąpił przemarsz uczestników pod Pomnik w centrum Kuryłówki. Złożono kwiaty w hołdzie bohaterom i poległym żołnierzom, którzy walczyli 6 maja pod Kuryłówką. Złożono hołd mieszkańcom Kuryłówki, którzy stracili swój dobytek oraz ofiarom zamordowanym przez NKWD.

W uroczystościach wzięli udział: Pani Janina Sagatowska Senator RP, Pani Wojewoda Ewa Leniart, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Oddział Nisko-Stalowa Wola - Pan Zbigniew Markut, Pan Tadeusz Puchalski, Pani Grażyna Bogacz, Pani Anna Szlufik, Pani Wioletta Gut-Siudak.

Uroczystościom towarzyszyły poczty sztandarowe,

Na terenie Strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej im. Józefa Szczęsnego zorganizowano ciekawą ekspozycję militariów ze Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Galicja”. Oczywiście nie zabrakło strażackiej grochówki.

Miałam przyjemność przeprowadzić wywiady z Tadeuszem Puchalskim i Zbigniewem Markutem o wydarzeniach z czasów II wojny światowej, partyzanckich walk z Sowietami, NKWD, bohaterach, ofiarach systemu komunistycznego etc.

Zbigniew Markut opowiedział o swoim Ojcu Janie Markucie ps. Wichura, partyzancie w Oddziałach Leśnych "Ojca Jana", którego dowódcą był Franciszek Przysiężniak. Jego Ojciec Jan Markut brał udział w bitwie na Porytowym Wzgórzu, największej bitwie partyzanckiej w Polsce. Za działalność został aresztowany i skazany na wieloletnią, ciężką pracę na Sybir. Po drodze był więziony we Lwowie, pracował w łagrze w Charkowie, aż w końcu trafił 150 km za kołem polarnym do Norylska na Półwyspie Tajmyr, gdzie w okropnych warunkach ciężko pracował do 1948 roku. Zbigniew wspominał Bolesława Usowa ps. Konar, dowódcę NOW AK i NZW, o Wołyniaku, opowiadał o Franciszku Przysiężniaku i jego żonie Janinie ps. Jaga. Jan Markut zmarł w 2006 roku.

***

Tadeusz Puchalski opowiedział o swoim Ojcu Stanisławie Puchalskim ps. Kozak - poruczniku, żołnierzu partyzanckiego Oddz. NOW-AK "Ojca Jana" Franciszka Przysiężniaka, autor książki Partyzanci „Ojca Jana”, „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Obszerny biogram Stanisława Puchalskiego napisałam na moim blogu "Sylwetki Leżajszczan"

****

Foto Zbigniewa Markuta

Kolejna, tym razem 78.. rocznica tragicznej śmierci dziewczyny wyklętej, łączniczki i sanitariuszki w Oddziałach NOW-AK i Zgrupowania NZW , żołnierza AK - Janina Oleszkiewicz-Przysiężniak.

Była żoną 'Ojca Jana'. 30 marca 1945 roku została zastrzelona przez funkcjonariusza UB z Niska, oprawcę Andrzeja Machałę. Z inicjatywy GOk w Kuryłówce oraz Gminnej Biblioteki w Kuryłówce uroczystości odbyły się w Kościele św. Józefa (msza św. ) oraz przy grobie JAGI na Cmentarzu Parafialnym w Kuryłówce.

Na grobie Jagi złożono wiązanki kwiatów, zapalono znicze.

Przybyli na uroczystość goście złożyli również hołd innym ofiarom antykomunistycznej walki o niepodległość Polski. Krótki rys biograficzny Jagi przedstawiła Pani Agnieszka Wyszyńska wójt Gminy Kuryłówka.

Warto przypomnieć, że 21 sierpnia 2021 odsłonięto w Mielcu największy w Polsce pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych. Jest usytuowany w Parku Leśnym „Góra Cyranowska” przy Al. Niepodległości. Pomnik autorstwa Józefa Opali, przedstawia dwunastu żołnierzy niezłomnych, którzy w okresie stalinowskiego terroru walczyli o wolną Polskę. Jedną z figur jest postać Janiny Przysiężniak „Jaga”. Środki na rzeźbę uzyskano m. in. od prywatnych darczyńców.