Nie znając historii rodziny trudno określić jednoznacznie pochodzenie nazwiska - tak napisała mi przed laty pani Prof. dr hab. Aleksandra Cieślikowa z Zakładu Onomastyki w Krakowie, kiedy poprosiłam ją o etymologię nazwiska Ordyczyński.
Jednocześnie pani profesor napisała mi:
Szanowna Pani!
Większość starych nazwisk na –ski pochodzi od nazw miejscowości i oznaczała właścicieli (lub mieszkańców) danego miejsca (Iwanowski – z Iwanowic, Morawieński - z Morawian, itd). Później na ich wzór tworzono nazwiska na –ski od różnych podstaw.
Istniała rodzina szlachecka na Polesiu ( w dawnym pow. pińskim) o nazwisku Orda i Ordycz herbu Ostoja, znana od XVI wieku. Od tej podstawy może utworzono nazwisko Ordyczyński. Np. wyraz orda, horda, oznaczający w języku polski ‘plemię, szczep Tatarów; tatarskie wojsko, hufce’ pochodzi od tureckiego ordu ’obóz’.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (t. XVb,80) podaje, że dawna nazwa Kitajgrodu (miasteczka w pow. lipowieckim w dawnej gub. kijowskiej) brzmiała Ordyczów albo Ordyczowka, nazwy te miały pochodzić od dzierżawczyni Anny Ordyczowej.
Nazwisko to mogło także pochodzić od nazwiska Hordycz, występującego już w XV wieku (Ignacy Hordycz, mieszczanin z Krosna z r.1467). nazwisko to wywodzone jest od greckiego imienia Gordios, ros. Gordij, ukr. Hordij. Podstawą mógł być też ukraiński przymiotnik hordyj ‘wyniosły, dumny’.
Z rodzinnych przekazów wynika, że Ordyczyńscy pochodzili z Kresów (Chmielnicki nad Dniestrem).
Legenda rodzinna leżajskich Ordyczyńskich mówi, że byli rajtarami, którzy za uratowanie życia królowi Janowi Sobieskiemu podczas odsieczy wiedeńskiej dostali ziemię w Leżajsku i jakieś tytuły. Złoty sygnet z herbem przekazywany miał być najstarszemu wnukowi. Tę legendę przekazała mi moja szwagierka Krystyna Kiersnowska z Ordyczyńskich. Nie bardzo wierzyłam w jej prawdomówność, ale taką samą historię o Sobieskim i o złotym sygnecie z herbem opowiedział mi pan Zbigniew Larendowicz. On twierdzi, że sygnet miał być przekazywany pierwszemu wnukowi. Aktualnie jego brat mieszkający w Kanadzie jest w posiadaniu tego rodowego sygnetu.
Podczas rozmowy z Mieczysławem Larendowiczem z Krakowa - synem Zbigniewa Larendowicza dowiedziałam się, że że to on jest szczęśliwym posiadaczem tego legendarnego sygnetu, tyle, że nie jest on złoty, ale srebrny i z inicjałami JL. Otrzymali sygnet Larendowiczowie z Sieniawy. A w Kanadzie, owszem mają podobny sygnet, istotnie złoty, ale to nie jest oryginał, tylko kopia, wykonana na zamówienie brata Zbigniewa Larendowicza.
Kłopot w tym, że pan Mieczysław nie ma wnuka i w związku z tym będzie problem z przekazaniem sygnetu zgodnie z tradycją.
Nie może więc być mowy o tym samym sygnecie, a należącym do Ordyczyńskich. Podobno Ordyczyńscy dostali ziemię na Żmuliskach w Leżajsku i to na Żmuliskach wybudowali drewniany dom, okazały niczym dworek. Na tym placu obecnie mieszkają Piątkowscy. Są potomkami Gdulów.
Podobną historię potwierdził ŚP Jerzy Gdula syn profesora Stanisława.
Historia przekazana przez Wojtka Ordyczyńskiego , który pamięta opowieści dziadka Stanisława, że podobno uciekli przed Kozakami mordującymi mieszkańców okolicznych wiosek. Jedną z Ordyczyńskich podobno odnaleziono gdzieś w Jugosławii. Poszukiwano ją przez Czerwony Krzyż, Ale nie mam wiedzy na ten temat.
Pierwsi Ordyczyńscy w Leżajsku wybudowali drewniany dworek na Zmuliskach. W księgach zapisane Przedmieście Jarosławskie, dzisiaj jest to ulica w Leżajsku. Obecnie na tym miejscu mieszka rodzina Piątkowskich, której przodkowie nosili nazwisko i Ordyczyński i Gdula.
W leżajskich księgach Liber Mortui z 1795 roku podają, że Kacper Ordyka zmarł 28 stycznia 1795 (lat 78), ur się ok. 1717r (wg daty zgonu). Leżajsk, nr d. 92. To najstarszy przodek Ordyczyńskich mieszkający w Leżajsku. 10 lat młodszy był Jan Ordyka. O Janie więcej jest informacji. Walenty Ordyczyński występuje w Inwentarzu Starostwa leżajskiego z 1759 r., jako cechmistrz sukienniczy zam. na Przedmieściu Jarosławskim. Przypuszczalnie urodził się ok 1710r.
Kim byli dla siebie Kacper, Walenty i Jan? Może bracia?
Sporo żyło Ordyczyńskich w Leżajsku w XVIII i XIX wieku. Chyba więcej, niż obecnie żyje ich w całej Polsce. Naliczyłam ok. 30 osób noszących nazwisko Ordyczyńskich w dzisiejszych czasach.
Dziś w Polsce wg danych wyświetlanych na http://moikrewni.pl żyje 15 osób noszących nazwisko Ordyczyński.
- Leżajsk (9)
- m. Kielce (2)
- m. Chełm (2)
- Krasnystaw (1)
- m. Wrocław (1)
W rzeczywistości statystyka na 2015 przedstawia się nieco inaczej: Łącznie 22 osoby
Leżajsk (11)- Ordyczyński Anna, Jerzy, Tomasz (mieszka i pracuje w Krakowie, zameldowany na stałe w Leżajsku), Marek, Renata, Aleksander, Maciej, Anna Maria, Izabela, Andrzej, Grażyna
Kielce - (1) Ordyczyński Cezary
Chełm - (1) Ordyczyński Piotr,
Krasnystaw - (1) Ordyczyński Wojciech
Kraków - (5) Ordyczyński Mariusz, Urszula, Nicole, Agnieszka, Tomasz
Tarnów - (4) Ordyczyński Mateusz, Kacper, Sławomir
Dane z 1978 roku: 23 osoby - w b. woj.: chełmskim:6, kieleckim:2, lubelskim:3, rzeszowskim:10 i zamojskim:2.
Rozmieszczenie osób w Polsce noszących nazwisko Ordyczyński.
***
Podobnych informacji o swojej Prababci Dominice Ordyczyńskiej poszukuje Paweł Kukiz. Jego prababcia Dominika Ordyczyńska była żoną Pawła Kukiza ur 1843r -zm. 1906r., burmistrza w Uhnowie k/ Rawy Ruskiej i radnego w latach 1893-97. Zmarła w Uhnowie w 1917 roku. Rodowe nazwisko matki Dominiki to Hrobot. Była greko-katoliczką, a więc najprawdopodobniej pochodziła z małżeństwa polsko-ukraińskiego gdyż w tamtych czasach na Kresach było regułą, iż chłopcy z takich małżeństw modlą się w kościołach rzymsko-katolickich, a dziewczynki w cerkwi :-). Co do tego, że nazwisko Ordyczyński jest nazwiskiem polskim nie ma wątpliwości.
zobacz bloga Tadeusz Kukiz, jest tam link do filmu, w którym Tadeusz Kukiz opowiada o swoich poszukiwaniach genealogicznych
***
Ostatnio otrzymałam informacje od pana z Lubaczowa szukającego swojej rodziny pochodzącej z Żółkwi. Jego dziadek Piotr Ordon przyjaźnił się z Adamem Ordyczyńskim, zarządcą Żółkwi lub zarządcą Czeremuszny pod Żółkwią.
***
Natomiast znalazłam w Internecie na stronach Ellisisland informacje z manifestu okręgowego:
Les lub Fes Ordyczyński lat 45 (Austrian, Rutenian - płynął z Uhnowa 15 lutego 1905 roku statkiem Finland oraz statkiem Georgia 30 marca 1906 roku. Nie umiał czytać i pisać.
***
Ordyczyńscy z Rawy Ruskiej
AGAD Księgi metrykalne Par. Lwów - parafia św. Andrzeja (Bernardynów) sygn 781, oraz Rawa Ruska sygn 1159, 1160
Franciszek Ordyczyński ur 8 I 1836 w Rawie Ruskiej cyrkuł Żółkiew ( AGAD Rawa Ruska 1160 fot. 26); s. Antoniego i Weroniki Dziędzielewicz c. Jana, poślubił 3 VI 1866r w wieku 30 lat Karolinę Kwiatkowską c. Antoniego i Apolonii. Ślub odbył się we Lwowie - parafia św. Andrzeja (Bernardynów) sygn 781 fot. 35.
Ten sam Franciszek Ordyczyński figuruje w Par. Lwów - parafia św. Mikołaja, dek. Lwów, sygn 839. Zapis dot. ślubu z tą samą Karolinę Kwiatkowską c. Antoniego i Apolonii http://agadd.home.net.pl/metrykalia/301/sygn.%20839/pages/PL_1_301_839_0021.htm
***
Nazwiska Ordyk, Ordyka pojawiają się w księgach metrykalnych Miechocina i Dzikowa.
