Strony

środa, 16 maja 2012

Gillershof

Gillershof to podleżajska wieś należąca do gminy zbiorowej i parafii w Giedlarowej. Wieś zasiedlona przez kolonistów niemieckich, którzy na początku ery austriackiej przybyli do miasta w związku z józefińską akcją kolonizacyjną. Osadnikami byli wówczas urzędnicy i rzemieślnicy niemieccy (katolicy, ewangelicy). Jesienią 1787 roku przybyło sześciu pierwszych osadników niemieckich, w 1808 roku liczba mieszkańców kolonii wynosiła już 120 osób. 
Do 1935 roku Gillershof była małą wsią należąca do gminy zbiorowej i parafii Giedlarowa. Wieś liczyła zaledwie 28 numerów i 175 mieszkańców. Sołtysem wówczas był Józef Baj. 14 kwietnia 1935r mieszkańcy wysłali petycję do Min. Spraw Wewnętrznych o przyłączenie do Leżajska. Dwa miesiące później wieś Gillershof została przyłączona do miasta Leżajska, przekształcając ją w ulicę. Kolejno nosiła nazwę ulicy ks. Skorupki, a potem ulicy Moniuszki.

JÓZEF PÓŁĆWIARTEK „Dzieje Leżajska" podaje:
Geneza tej kolonii sięga początków 1787 roku, nie zaś jak podaje H. Lepucki 1788 roku. Jesienią 1787 roku przybyło sześciu pierwszych osadników niemieckich, którymi byli: Lenart, Polenbach, Michael Uibel, Jakob Stein, Jakob Diker, Kari Schmidt, Nikolaus Schmidt.

W dostępnej literaturze, jak i na genealogicznych stronach internetowych spotyka się wiele błędnie zapisanych nazwisk. Błędy mogą być z powodu nieczytelnych zapisów w księgach, zapisów fonetycznych, błędnego odczytu zapisów etc. np Dicker jako Diker, Bauer odczytany jako Baber, Pauer, Neu jako Ney, Nej, Neuls jako Neils, Neilz, Neuels, Bayer jako Beyer, Bejer, Schick jako Schück, Schik, Uibel jako Übel, Würtz jako Wertz, Werz, a nazwiska Bankart, Bangart, Bankhard, Bankard to najprawdopodobniej Beigert pisane różnie w księgach, również jako Baygert, Bajgert, a nawet w księgach grekokatolickich jako Pejgert, Fuhrmann jako Faierman, Tratmann, jako Trautmann.


Odnalazłam informacje o tych rodzinach. Index Rodzin związanych z Gillershof w latach 1783-1870. Odnalazłam tu Antoniego MILLI,  (Beruf:.9.1907) [232] , którym powinnam się zainteresować. 
Jan Jakub Michał Decker (s. Johana Petera Deckera i Anny Katarzyny Schuch) ur 19 sierpnia 1753  w Wolfersweiler przyjechał z żoną Reginą Fryderyką Beyer (c. Jana Jakuba Bayer i Karoliny Kraut) ur 13 kwietnia 1760 w Duchroth/ Rheinland-Pfalz, przyjechali najprawdopodobniej do Königsberg, mieli 11 dzieci, z czego co najmniej 8 dzieci ur się własnie w Königsberg. Tylko Filip urodził się w Gillershof.
Dzieci Jana Jakuba Michała Deckera i  Reginy Fryderyki Beyer 
  1. Has Children Karolina Elisabeth DECKER b: 10 AUG 1784 in Königsberg, Gal. Nr.13. Miała 10 dzieci, większość urodzonych w Josefsdorf
  2. Has No Children Georg Jakob DECKER b: 26 FEB 1789 in Königsberg, Gal. Nr.13
  3. Has No Children Johann DECKER b: 26 FEB 1789 in Königsberg, Gal. Nr.13
  4. Has No Children Karl Friedrich DECKER b: 26 MAR 1791 in Königsberg, Gal. Nr.13
  5. Has No Children Katharina Magdalene DECKER b: 12 FEB 1793 in Königsberg, Gal. Nr.13
  6. Has No Children Anna Margaretha DECKER b: 24 FEB 1795 in Königsberg, Gal. Nr.13
  7. Has No Children Johann Mathias DECKER b: 9 FEB 1779 in Königsberg, Gal. Nr.13
  8. Has No Children Maria Margaretha DECKER b: 9 MAR 1799 in Königsberg, Gal. Nr.13
  9. Has No Children Maria Magdalena DECKER b: 1803
  10. Has No Children Maria ... DECKER b: 1805
  11. Has No Children Philipp DECKER b: 29 SEP 1808 in Gillershof GAL.

Jan Jakub Schmidt urodził się w Duchroth jego żona Katarzyna Elżbieta Decker urodziła się też w Niemczech, gdzie urodziło im się jedno dziecko -Elżbieta Zofia Schmidt ur w Oberhausen. Następne dzieci urodziły się już w Gillershof 6.
Dzieci I voto: Jana Jakuba Schmidta i  Katarzyny Elżbiety Decker (ich ślub 14 kwietnia 1760 w Durchroth)
  1. Has No Children Elisabeth Sophia SCHMIDT b: 25 SEP 1782 in 55585 Oberhausen
  2. Has Children Katharina Margaretha SCHMIDT b: 14 JUL 1785 in Gillershof 6
  3. Has Children Margarethe SCHMIDT b: 9 DEC 1789 in ?; Gillershof 6
  4. Has No Children Katharine Elisabeth SCHMIDT b: 9 DEC 1789 in Königsberg, Gilleshof 6
Jana Jakuba Schmidt ożenił się po raz drugi, ślub 28 stycznia 1790 w Gillershof 8.
Dzieci II voto: Jana Jakuba Schmidta i Katarzyny Elżbiety Schmidt (ur 26 grudnia 1769 w Oberndorf)
  1. Nie ma dzieci Georg Schmidt b: 26 FEB 1792 w Gillershof 6
  2. Nie ma dzieci Frederika SCHMIDT b: 24 MAR 1794 w Gillershof 6
  3. Nie ma dzieci Maria Katharina SCHMIDT b: 1796
  4. Nie ma dzieci Brigitta K SCHMIDT b: 2 MAR 1796 w Gillershof 6
  5. Ma dzieci Karl Nicolaus SCHMIDT b: 2 DEC 1798 w Gillershof 6
  6. Ma dzieci Georg Ludwig SCHMIDT b: 1801 w Gillershof

Karl Schmidt
Nikolaus Schmidt.

Eberhard Köhler (ur 1752-zmarł w Gillershof) z żoną Maria Margaretha Hund.
Dzieci:
  • Heinrich Köhler (ur ? -zm przed 18 lipca 1802 w Gillershof)
  • Catharina Elisabetha Köhler (1781-21 lutego 1844 w Gillershof)
  • Johann Adam Köhler (ur 24 kwietnia 1785 w Gillershof) poślubił Marię Katarzynę Nessel (ur. Duchroth, Kreuznach, Rheinland-Pfalz, Germany). Ich ślub 11 czerwca 1801 w Königsberg, Lancut, Galizien, Austria
  • Anna Köhler (ur 5 sierpnia 1887 Gillershof -zm 14 stycznia 1788 Gillershof)
**
W udostępnionych przez AGAD Księgach kościelnych Par. Lwów, parafia św. Anny, dek. Lwów;(Księga metrykalna urodzeń, ślubów i zgonów dla całej parafii) Sygn 1621 Fot. 0185.jpg odnalazłam zapis ślubu:
24 letni Jakub Jan Köhler ur 22 IV 1872  murarz z Gillershofu s. Elżbiety Köhler - 23 XI 1896 poślubił we Lwowie 23 letnią Zofię Tryczyńską z Leżajska ur. 26 V 1873 córkę Józefa Tryczyńskiego i Agnieszki Eustachiewicz


****
Wykazali się bardzo niewielkimi obszarami użytkowanej ziemi (od 200—800 sążni kwadratowych ról). Jest to uchwycony bardzo wczesny moment rodzenia się osady, która w dwa lata później (1789 rok) liczyła już 17 rodzin wyznawców zreformowanych181. Tę samą liczbę domów (17) odnotowano w Gillershofle w 1808 roku. Liczba mieszkańców kolonii wynosiła wówczas 120 osób (sąsiednia wieś Giedlarowa 1735 osób). Również i w 1820 roku utrzymała się ta sama liczba gos­podarstw w kolonii, dopiero w roku 1847 było ich 22.
Była to kolonia nieduża, obejmująca łącznie w 1846 roku 382 morgi i 215 sążni użytków rolnych. Zdecydowana większość osadników posiadała po 16 mórg i 217 sążni użytków rolnych, ale było też dwóch osadników znacznie odbiegających zamożnością (Adam Keller nr domu 17 i Friedrich Schmidt nr domu 16), posiadających po 27 mórg i 249 użytków rolnych. Najbiedniejszą grupę stanowili wówczas chałupnicy i komornicy (3 gospodarstwa). Nadziałami ziemskimi nie odbiegała ta kolonia od pozostałych kolonii w Leżajskiem. Gmina natomiast w tej kolonii dysponowała znaczną wspólnotą (84 morgi i 88 sążni), dającą duże możliwości inwencji gospodarczych w swej społeczności. Kolonia ta położona u granic miasta Leżajska miała duże możliwości kontaktów rynkowych z miastem i przemieszczeń ludnościowych do tego grodu.
A oto wykaz kolonistów Gillershofu z 1846 r.: Friedrich Nessel (nr domu l), Jakob Stein (nr 2), Konrad Werne (nr 3), Friedrich Becker (nr 4), Jakob Schmidt (nr 5), Peter Becker (nr 6), Jakob Keiper (nr 7), Ludwig Bauer (nr 8), Ludwig Polenbach (nr 9), Michael Uibel (nr 10), Georg Stein (nr 11),Jakob Duker (nr 12), Ludwig Kraut (nr 13), Peter Polenbach (nr 14), Elizabeth Polenbach (nr 15), Georg Schmidt (nr 16), Friedrich Keller (nr 17),Leonard Polenbach (nr 18), Christof Becker (nr 19), Michael Stein (nr 20), Johan Filipczyk (nr 21), Marcin Szewczyk (nr 22).
Napływ kolonistów z krajów niemieckich do dóbr leżajskich miał różne natężenie w czasie. Tworzyli oni nie tylko kolonie wiejskie, ale osadzali się też w mieście Leżajsku. Pierwszymi osadnikami w mieście, odnotowanymi w dokumencie z 6 września 1786 roku byli:
Johan Heinrich Schőnborn (3 osoby), cieśla przybyły z Bach, pow. Biebrich, katolik;
Johan Tratmann (5 osób), cieśla, przybyły z Reichenberg, pow. Passenheim, katolik;
Georg Wagner (2 osoby), przybyły z Ober-Lanzwillpow. Nassau, ewangelik;
Johan Rohrmann (5 osób), przybyły z Gundersbium, pow. Leiningen, ewangelik;
Philipp Móhibach (4 osoby) przybyły z Birmeisheim, pow. Posenheimisch, ewangelik;
Georg Spies (2 osoby) przybył z Dollesheim, pow. Posenheimisch, katolik;
Jakob Becher (2 osoby), przybył z Gundersbium, pow. Leiningen, ewangelik;
Johan Pilger (2 osoby), przybył z Theilscheim, Palatynat, katolik;
     Baltazar Rothmacher (2 osoby), przybyły z Theilscheim, Palatynat, katolik;
     Heinrich Emerich, (4 osoby), przybył z Illesheim, Palatynat, ewangelik;
     Friedrich Salling (3 osoby), przybył z Bamshein, Palatynat, ewangelik;
     Theobald Rein (8 osób), przybył z BlofTen, hrabstwo Zőtern, ewangelik;
     Jakob Rosbach (8 osób), przybył z Illescheim, Palatynat, ewangelik;
     Martin Stanzel (3 osoby), przybył z Nistow, Prusy, ewangelik.
W następnych latach przybyli kolejni osadnicy do Leżajska, nierzadko już z kolonii wiejskich okolic Leżajska. Przybywali do miasta ludzie młodzi (mała liczba osób w rodzinie) i najczęściej rzemieślnicy. Leżajskie natomiast dobra kameralne wchłaniały głównie rolników, w mniejszym stopniu rzemieślników.
Zanim wykształciła się samodzielna kolonia, od przybycia pierwszych osadników do dóbr kameralnych mijały niekiedy długie miesiące, a nawet lata. Tak było np. w przypadku kolonii Gillershof i Kőnigsberg. W późniejszym Gillershofie pojawił się już 13 września 1783 roku Ludwig Decker (2 osoby w rodzinie) z Duchroth; latem następnego roku przybyło trzech kolejnych osadników (Georg Spiez — 6 osób, Michael Kraut — 3 osoby, Friedrich Werner — 4 osoby), a w 1785 roku dwóch kolejnych osadników Georg Pollenbach — 5 osób Nicolaus Bauer — 4 osoby.  
****
W latach 30. ub. wieku w Gillershof mieszkało kilku gospodarzy, którzy zarządzali gospodarstwami powyżej 5 ha. Byli to: Józef Czubat, Stanisław Juśko, Władysław Leja, Marcin Rakuś, Józef Śliż.

****
Linki:



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz